W najnowszym rankingu HDI (Human Development Index) publikowanego jako część raportu Human Development Report 2016, aż 43 państwa afrykańskie odnotowały wynik punktowy wyższy niż w roku 2015. Jedynie cztery państwa afrykańskie uzyskały wynik słabszy niż w roku 2015. Najbardziej rozwiniętymi ekonomiczno-społecznie państwami Czarnego Lądu są: Seszele, Mauritius i Algieria. Z kolei Republika Środkowoafrykańska, Czad oraz Niger zostały sklasyfikowane najniżej. Warto także podkreślić, że pomimo pozytywnych zmian w ostatnim orku z 20 najsłabiej rozwiniętych państw świata, nadal aż 19 znajduje się w Afryce.
Wskaźnik HDI publikowany jest co roku w ramach raportu Human Development Report opracowywanego przez Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (United Nations Development Program, UNDP). Wskaźnik HDI kwantyfikuje w ujęciu holistycznym główne komponenty składowe rozwoju społeczeństwa danego kraju, w tym oczekiwaną długość życia, poziom edukacji i rozwoju gospodarczego oraz jakość życia.
W najnowszym raporcie na temat trendów w rozwoju ekonomiczno-społecznym poszczególnych regionów świata, państwa afrykańskie odnotowały wzrosty pozycji w rankingu (w stosunku do roku 2015). Z raportu Human Development Report 2016 wynika, że aż 43 afrykańskie państwa odnotowały wzrost wskaźnika HDI, a tylko cztery uzyskały wynik słabszy niż w roku 2015.
Seszele (0,782), Mauritius (0.781) oraz Algieria (0.745), zajęły pierwsze trzy miejsca wśród wszystkich państw afrykańskich. Seszele zostały uznane za najbardziej rozwinięte państwo afrykańskie drugi rok z rzędu. Wszystkie trzy państwa odnotowały poprawę wskaźnika HDI głównie ze względu na dłuższą oczekiwaną długość życia obywateli, poprawę w jakości kształcenia oraz wzrost dochodu narodowego per capita.
Na drugim skraju rankingu, znalazły się Republika Środkowoafrykańska (0.352), Czad (0.356) oraz Niger (0.393), które są jednocześnie najsłabiej rozwiniętymi państwami nie tylko w Afryce Subsaharyjskiej, ale na całym świecie. Republika Środkowoafrykańska została uznana za najsłabiej rozwinięte państwo świata trzeci rok z rzędu. W przypadku tego kraju, wskaźnik HDI pozostaje w zasadzie na niezmienionym poziomie co najmniej od roku 1990 tj. pierwszej edycji raportu HDI. Przez ostatnie 37 lat wskaźnik HDI w Republice Środkowoafrykańskiej wzrósł jedynie o 0,032 punktu).
Wspomniane powyżej trzy najsłabiej rozwinięte państwa odnotowały relatywnie wysokie wskaźniki śmiertelności (zarówno wśród matek jak i dzieci) podczas porodów, bardzo niską jakość kształcenia oraz wysoki poziom ubóstwa.
Tabela 1. Najniżej i najwyżej rozwnięte państwa Afryki Subsaharyjskiej wg HDR 2016
| Najwyżej skalsyfikowane |
Pozycja (na 188) |
Najniżej sklasyfikowane |
Pozycja (na 188) |
| Państwo | Państwo | ||
| Seszele |
63 |
Republika Środkowoafrykańska |
188 |
| Mauritius |
64 |
Niger |
187 |
| Algieria |
83 |
Czad |
186 |
źródło: HDR 2016
Największą poprawę wskaźnika HDI zaobserwowano w Tanzanii (+0,012) natomiast największy spadek w Sierra Leone (-0,011). Przyglądając się zmianom w HDI w dłuższym okresie czasu, największy wzrost tego wskaźnika miał miejsce w Rwandzie (+0,166 w ciągu ostatnich 17 lat), zaś największy spadek odnotowano w Libii (0,016).
Warto jednocześnie zaznaczyć, że pomimo tych pozytywnych zmian w poziomie rozwoju ekonomiczno-społecznym państw Afryki Subsaharyjskiej, region ten wciąż pozostaje najsłabiej rozwiniętym regionem naszego globu. Dość stwierdzić, że dziewiętnaście z dwudziestu najniższych pozycji najnowszego rankingu HDI przypadło właśnie państwom Afryki Subsaharyjskiej.
Tabela 2. Najsłabiej rozwinięte państwa świata – 20 ostatnich pozycji w rankingu HDI 2016.
| Najniżej sklasyfikowane |
Pozycja (na 188) |
Wskaźnik HDI |
| Państwo | ||
| Afganistan |
169 |
0,479 |
| Malawi |
170 |
0,476 |
| Wybrzeże Kości Słoniowej |
171 |
0,474 |
| Dżibuti |
172 |
0,473 |
| Gambia |
173 |
0,452 |
| Etiopia |
174 |
0,448 |
| Mali |
175 |
0,442 |
| Demokratyczna Republika Konga |
176 |
0,435 |
| Liberia |
177 |
0,427 |
| Gwinea-Bissau |
178 |
0,424 |
| Erytrea |
179 |
0,420 |
| Sierra Leone |
180 |
0,420 |
| Mozambik |
181 |
0,418 |
| Sudan Południowy |
182 |
0,418 |
| Gwinea |
183 |
0,414 |
| Burundi |
184 |
0,404 |
| Burkina Faso |
185 |
0,402 |
| Czad |
186 |
0,396 |
| Niger |
187 |
0,353 |
| Republika Środkowoafrykańska |
188 |
0,352 |
Źródło: HDR 2016
Wojciech Tycholiz
zdjęcie: archiwum PCSA
