W dniu 1 października, stacja telewizyjna BBC Two, wyemitowała film dokumentalny ”Rwanda’s Untold Story”. Film wzbudził liczne kontrowersje i protesty zarówno wśród środowisk naukowych jak i organizacji zrzeszających ocalałych z rwandyjskiego ludobójstwa.
Godzinny dokument, którego reżyserem jest John Conroy, przedstawia rolę obecnego prezydenta Rwandy – Paula Kagame, w zestrzeleniu prezydenckiego samolotu w 1994 roku. Katastrofa lotnicza była bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia ludobójstwa. W filmie analizowane są również zarzuty kierowane pod adresem sił Kagame i jego sojuszników, którzy zostali oskarżeni o popełnienie zbrodni wojennych w wojnach będących następstwem genocydu, jakie miały miejsce w Demokratycznej Republice Konga oraz zarzuty o łamanie praw człowieka we współczesnej Rwandzie.
Andrew Wallis, naukowiec specjalizujący się w środkowej i wschodniej Afryce, autor książki ,,Silent Accomplice: The Untold Story of the Role of France in the Rwandan genocide”, stwierdził, iż film zawiera wiele nieścisłości i błędnych uogólnień. W dokumencie przedstawione są wywiady z dwoma amerykańskimi naukowcami i byłymi ekspertami Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy: Allanem Stamem oraz Christianem Davenportem. W świetle prowadzonych przez nich badań, w czasie rwandyjskiej rzezi zginęło ok. 200 tys. Tutsi. Zaprzecza to przyjętym powszechnie szacunkom, według których śmierć poniosło ok. 800 tys. Tutsi. Jak podkreśla Wallis, w ten sposób badania naukowców takich jak Gerad Prunier, Mahmood Mamdani czy Alison des Forges zostają ,,odsunięte na bok.” Z kolei Linda Melvern, dziennikarka śledcza, która od lat zajmuje się okolicznościami ludobójstwa w Rwandzie i jest autorką cenionych w świecie publikacji na ten temat, powiedziała ,,że niektóre aspekty filmu są niepokojące”.
Oburzenie po emisji dokumentu wyraziły organizacje zrzeszające ocalałych z ludobójstwa. Pod listem skierowanym do dyrektora generalnego BBC Tony’ego Halla, podpisał się m.in. Prezes Stowarzyszenia Ibuka – Jean-Pierre Dusingizemungu. W dokumencie czytamy: ,,My, ocaleni z ludobójstwa skierowanego przeciwko Tutsi w Rwandzie, jesteśmy oburzeni przez jawne zaprzeczenie ludobójstwa na Tutsi, które jest przedstawione dokumencie <> nadawanym przez BBC Two. (…) Program ignoruje ogromną ilość dowodów (…) Oddając głos tym, którzy zaprzeczają ludobójstwu, bez dotarcia do choćby jednej organizacji ocalonych, BBC wykazało brak szacunku dla ponad miliona ofiar i ich bliskich”. Jednocześnie autorzy listu wezwali stację BBC do przestrzegania dziennikarskich standardów i zaprzestania emisji filmu.
Choć często można spotkać się ze stwierdzeniem, że na temat ludobójstwa w Rwandzie wszystko zostało już powiedziane, kontrowersje wokół filmu ”Rwanda’s Untold Story” stanowią dowód, iż tak nie jest. Film BBC, chociaż uznany za stronniczy, pokazuje ludobójstwo z innej perspektywy, zmuszając do publicznej debaty na tzw. ,,niewygodne tematy” i stawiając m.in. pytania o miejsce ofiar Hutu w ogólnej liczbie ofiar ludobójstwa. Z pewnością dokument zyskałby na wartości, uwzględniając również oficjalnie przyjęte stanowiska cenionych badaczy podejmujących tematykę rwandyjskiego ludobójstwa i konfrontując je ze zgromadzonym przez reporterkę Jane Corbin materiałem.
Urszula Róg
Na podstawie: bbc.co.uk, opendemocracy.net, globalresearch.ca, newtimes.co.rw
Zdjęcie za: commons.wikimedia.org
