/Yoweri Museveni ogłoszony prezydentem Ugandy
Yoweri Museveni

Yoweri Museveni ogłoszony prezydentem Ugandy

Yoweri Museveni został ogłoszony prezydentem Ugandy. Pomimo, że analitycy polityczni nie wyrażają zaskoczenia tym faktem, nadzieję na przejęcie władzy przez opozycję polityczną były podczas czwartkowych wyborów największe w historii Ugandy. Jeśli urzędujący prezydent będzie rządził przez całą kadencję, to w 2026 roku będzie świętował 40 lat pozostawania u władzy.

Yoveri Museveni i National Resistance Movement (NRM) rządzą Ugandą od 1986 roku. W 2005 roku zmieniono ugandyjską konstytucję, znosząc limit pełnienia funkcji głowy państwa do dwóch kadencji. Natomiast w 2017 roku zniesiono wymóg, aby kandydat na prezydenta miał poniżej 75 lat, co formalnie otwarło Museveniemu drogę do dożywotnich rządów.
Yoveri Museveni odsunął od władzy jednego z najbardziej krwawych dyktatorów w historii Afryki. Był bezsprzecznym liderem tak zwanej wojny prowadzonej z buszu (ang. busch war), zaś po dojściu do władzy NRM dokładał starań aby zapanować nad zniszczonym państwem. Uganda w ostatniej dekadzie (za wyjątkiem roku 2020) notowała około 6% wzrost gospodarczy. Jednakże wzrost ten nie przełożył się na kreację miejsc pracy. Sytuacja ta związana jest w główniej mierze z nieudaną transformacją gospodarczą Ugandy i procesami deindustrializacji. Museveniemu udało się jednak stworzyć inkluzywną sieć patronażu, której podstawą jest kompleks wojsko-polityczno – biznesowy, który gwarantował jego pozostawanie u władzy.
Bez wątpienia prezydent Museveni podczas swoich rządów zapewnił Ugandzie pokój i stabilizację wewnętrzną. Uganda jest też głównym gwarantem nierozprzestrzenienia się destabilizacji związanej z działalnością islamistów na południe kontynentu.
Czwartkowe wybory ujawniły jednak co najmniej trzy linie podziałów w ugandyjskim społeczeństwie. Po pierwsze podział pokoleniowy. Uganda posiada drugie najmłodsze społeczeństwo w Afryce. Co roku na rynek pracy wchodzi tam 700.000 osób. Młodzi ludzie nie pamiętają terroru rządów Idi Amina, nie wiążą w bezpośredni sposób Museveniego z wojną partyzancką o wyzwolenie Ugandy. To ich głosem stał się kandydat opozycji – artysta muzyk – Bobi Wine – który wszedł do paramentu zaledwie 3 lata temu i nie dał się wciągnąć do zdominowanej przez NRM sieci patronażu. Drugą linią podziału jest tradycyjny podział na ośrodki miejskie i tereny wiejskie. To wieś jest bastionem Museveniego – zaś Bobi Wine – co jest widoczne w tekstach jego piosenek – był głosem ludności biednych przedmieść. Po trzecie, w Ugandzie pojawiały się niewidoczne wcześniej podziały klasowe. Wiele biznesów funkcjonuje tylko dzięki zamówieniom rządowym. Elita biznesowa państwa poparła urzędującego prezydenta, gdyż jest on dla niej gwarantem stabilizacji politycznej i umożliwia im działalność. Pomimo kontestacji wyników wyborów przez opozycję, wgląda na to, że prezydent Museveni, jeśli będzie cieszył się dobrym zdrowiem, będzie świętował 40 lecie rządów Ugandą.
Światowe media rozpisywały się w minionym tygodniu na temat zablokowania prezydentowi Trumpowi dostępu do mediów społecznościowych. Uwadze agencji umknęło jednak, że podobne działania podjęte zostały przez Facebooka wobec władz Ugandy. Z tą różnicą, że Yoveri Museveni, po pozbawieniu jego administracji możliwości prowadzenia kampanii wyborczej w sieci… wyłączył internet w całym kraju, tak by nikt nie mógł agitować.
Konceptualizacja wpływu big data i mediów społecznościowych na wyniki agitacji wyborczej to największe wyzwanie jakie stoi obecnie przed naukami politycznymi. Smutnym jest, że dostrzegamy działalność Cambridge Analitica i poddajemy ją rozważaniom akademickim dopiero po dojściu do władzy Donalda Trumpa, czy referendum ws. Brexitu w Zjednoczonym Królestwie, podczas gdy SCL Group prowadziło zaangażowaną politycznie działalność w Afryce Subsaharyjskiej dużo wcześniej i nie była ona przedmiotem badań.

Andrzej Polus jest profesorem w Instytucie Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizuje się w teoriach stosunków międzynarodowych, oraz ekonomi politycznej państw Afryki Subsaharyjskiej.